ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΠΡΟΟΔΟΙ ΠΟΥ ΣΗΜΕΙΩΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΚΑΡΛΟΜΑΓΝΟΥ

2013-11-22 15:37

     Η βασιλεία του Καρλομάγνου συνέπεσε με την άνθιση των γραμμάτων και των τεχνών. Κύριοι φορείς αυτής της άνθισης ήταν οι άνθρωποι του κλήρου. Με πρωτοβουλία του Καρλομάγνου βελτίωσαν το μορφωτικό και πνευματικό τους επίπεδο, διδασκόμενοι από διάσημους διδασκάλους  οι οποίοι συνέρρεαν στο αυτοκρατορικό ανάκτορο της Αιξ-Λα-Σαπέλ (Άαχεν), πραγματικό κέντρο εκπαίδευσης των κληρικών. Μέλημα του Καρλομάγνου ήταν , αφενός μεν, η μόρφωση του κλήρου, ώστε να μεταλαμπαδεύσει τις αρχές του χριστιανισμού στον υπόλοιπο παγανιστικό κόσμο, αφετέρου δε, η ίδια η πνευματική καλλιέργεια των υπηκόων της αυτοκρατορίας. Μετέπειτα σε ολόκληρη τη Γαλατία ιδρύθηκαν εκκλησιαστικές σχολές (ενοριακές, επισκοπικές και μοναστηριακές), όπου έχοντας απαιτητικό πρόγραμμα παρείχαν στοιχειώδη και βασική εκπαίδευση στους υπηκόους.

     Με τη καθιέρωση της Ρωμαϊκής (γρηγοριανής) λειτουργίας το 786, σφραγίστηκε η εκκλησιαστική μεταρρύθμιση, επιβάλλοντας  σε όλη την επικράτεια, μια ενιαία εκκλησιαστική λειτουργία.  Ακόμη, η ημιμεγαλογράμματη γραφή, δηλαδή ο συνδυασμός  πεζών και κεφαλαίων γραμμάτων, που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι, αντικαταστάθηκε από τη μικρογράμματη των μοναχών του αβαείου του Κορμπί, προερχόμενη από μια αντίστοιχη αγγλοσαξονική  γραφή. Διευκόλυνε το έργο της αντιγραφής χειρογράφων και αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα του πρώιμου μεσαίωνα, καθώς έμελλε να γίνει η πιο διαδεδομένη γραμματοσειρά στη Δυτική Ευρώπη.

     Αυτή η γενιά των λογίων επί βασιλείας Καρλομάγνου που  έδωσε την ώθηση για την πολιτιστική αναγέννηση, σαν κύριο μέλημά της είχε τη διάσωση της αρχαίας γραμματείας. Στη πολιτιστική άνθιση του 9ου αιώνα, η δεύτερη γενιά λογίων εξέλιξε τη λογοτεχνία, τη θρησκευτική ποίηση και τη μουσική. Νέες μορφές λογοτεχνικής έκφρασης, σχολικά εγχειρίδια, θρησκευτική ποίηση και πολιτικές πραγματείες, πλατωνικού χαρακτήρα και αριστοτέλειας διαλεκτικής, έδωσαν νέα πνοή στη λατινική γραμματεία η οποία με τους νέους κανόνες της λατινικής ορθογραφίας και γραμματικής, διέφερε σημαντικά από τη κλασσική δημώδη λατινική γλώσσα που μιλούσαν οι ρωμαίοι στρατιώτες, άποικοι και δούλοι της πρώην Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

     Από μια τέτοια μεταρρυθμιστική επανάσταση και πνευματική αναγέννηση, δεν θα μπορούσε να μείνει εκτός η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική. Πλήθος μονών και εκκλησιών κτίστηκαν μεταξύ 768-855. Στον αρχιτεκτονικό τύπο της βασιλικής, κυριάρχησε η βυζαντινή σύλληψη με τη μεγάλη εξωτερική αυστηρότητα και τη μεγαλοπρεπή εσωτερική διακόσμηση. Εκείνη την εποχή επίσης επανεμφανίστηκε η γλυπτική στην επιφάνεια των διαχωριστικών μεταξύ ιερού και κυρίου μέρους του ναού.

     Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτιστικής αναγέννησης, επηρέασαν καθοριστικά τον πνευματικό βίο του μεσαίωνα. Αυτή η περίοδος που δικαιολογημένα ονομάζεται «Καρολίγγεια Αναγέννηση», καθόρισε τον πνευματικό βίο του μεσαίωνα και κατέστησε τον Καρλομάγνο ως μία από τις θρυλικές μορφές της Ευρωπαϊκής ιστορίας και του Ευρωπαϊκού πολιτισμού.

 

Δραστηριότητα 3/ Κεφάλαιο 3